کفشکهای پرس (Die Shoes)
کفشک های پرس برای نگهداشتن و هدایت اجزای قالب استفاده میشوند .
این کفشکها به دو بخش اصلی تقسیم میشوند: صفحه بالایی و صفحه پایینی.
صفحه پایینی ثابت است و صفحه بالایی به فک متحرک پرس متصل میشود و در راستای حرکت پرس جابجا میشود.
کاربرد اصلی کفشکهای پرس شامل موارد زیر است:
- نگهداشتن اجزای قالب: کفشکها اجزای قالب را در جای خود نگه میدارند و از جابجایی آنها جلوگیری میکنند که این امر از اصلی ترین وظایف کفشک پرس است .
- هدایت اجزای قالب: با استفاده از پینهای راهنما، کفشکها اجزای قالب را به صورت دقیق هدایت میکنند تا عملیات پرس به درستی انجام شود .
- جلوگیری از آسیب: کفشکها به عنوان یک لایه محافظ بین اجزای قالب و پرس عمل میکنند و از آسیب دیدن اجزای قالب جلوگیری میکنند .
چرا امکان بروز جابجایی قالب در عملیات پرس وجود دارد؟
به دو دلیل اصلی :
- اکثر دستگاه های پرس به واسطه تبدیل حرکت دورانی به حرکت رفت و برگشتی ، نیرو وارد می کنند ، اما این تبدیل جهت حرکت به طور کامل انجام نمی گیرد و از طرفی این لرزش ها به قدری جزیی است که برای برطرف کردنشان نیاز به تغییرات اساسی و هزینه بر ، در دستگاه پرس است . اما همین لرزش های جزیی در دراز مدت می تواند به قالب و دستگاه آسیب بزند و همچنین کیفیت تولید را پایین بیاورد ، پس برای رفع این مشکل در آخرین مرحله انتقال نیرو از دستگاه پرس به قالب ، کفشک را قرار می دهیم که هم به خاطر میل های راهنما مجموعه قالب و دیگر مکانیزم ها را به مجموعه واحد تبدیل می کند و همچنین بخشی از تنش های دستگاه پرس ، را با اتصال فک متحرک به قسمت ثابت دستگاه پرس که توسط میل راهنما صورت می گیرد ، از بین می برد .
- ضربه ایجاد شده توسط دستگاه پرس ، خود باعث جابجایی و حرکت قالب یا دیگر مکانیزم ها می شود که بواسطه ی کفشک و میل های راهنما آن را مهار می کنیم .
میل راهنما
میل راهنما (Guide Pillar یا Guide Pin) در کفشک پرس برای هدایت دقیق و صحیح اجزای قالب به کار میرود. می توان گفت اصلی ترین بخش یک کفشک ، سیستم راهنمای آن است .
دلایل اصلی استفاده از میل راهنما عبارتند از:
- افزایش دقت: میل راهنما باعث میشود که اجزای قالب به صورت دقیق و هماهنگ حرکت کنند و از انحراف و جابجایی ناخواسته جلوگیری شود .
- کاهش اصطکاک: با استفاده از بوشهای راهنما، میل راهنما اصطکاک بین اجزای متحرک را کاهش میدهد و عمر مفید قالب را افزایش میدهد .
- افزایش کیفیت تولید: میل راهنما با حفظ انطباق دقیق بین اجزای قالب، کیفیت نهایی محصولات تولیدی را بهبود میبخشد .
- کاهش زمان تولید: با هدایت صحیح اجزای قالب، میل راهنما زمان تنظیم و تولید را کاهش میدهد و بهرهوری را افزایش میدهد .
انواع سیستم راهنما
سیستم راهنما در کفشک ها معولا به دو صورت تعبیه می شود ، بوش ها و قفسه های ساچمه ای .
بوشها و قفسههای ساچمهای هر دو برای هدایت و کاهش اصطکاک در سیستمهای مکانیکی استفاده میشوند، اما تفاوتهای مهمی دارند:
ساختار و عملکرد:
- بوشها: بوشها قطعات استوانهای سادهای هستند که بین میل راهنما و سوراخ قرار میگیرند و با کاهش اصطکاک، حرکت روانتری را فراهم میکنند.برای کاربردهای عمومی که نیاز به کاهش اصطکاک و هدایت دقیق دارند، استفاده میشوند.
- قفسههای ساچمهای: قفسههای ساچمهای دارای ساچمههایی در داخل خود هستند که باعث میشود حرکت خطی به حرکت غلتشی تبدیل شود. این مکانیزم باعث کاهش بیشتر اصطکاک و سایش میشود . در کاربردهایی که حرکت رفت و برگشتی زیادی دارند و نیاز به دقت و کاهش اصطکاک بیشتری دارند، استفاده میشوند
مزایا:
- بوشها: سادهتر و ارزانتر هستند و برای کاربردهای عمومی مناسباند.
- قفسههای ساچمهای: دقت بالاتر، کاهش اصطکاک بیشتر و عمر طولانیتری دارند، اما پیچیدهتر و گرانتر هستند.
اهمیت کفشک در قالبهای فلزی
در هر دو فرآیند کشش و برش فواصل میان سنبه، ماتریس و ورقگیر (در صورت استفاده) اهمیت زیادی دارد ، زیرا هم در کیفیت محصول نقش مهمی ایفا می کند و هم در عمر قالب و دستگاه پرس نقش مهمی دارد . همچنین اگر هنگام حرکت بخش متحرک ، برخورد و درگیری اجزای قالب رخ دهد ، فرآیند شکل دهی تکمیل نشده و احتمال شکستن اجزای قالب وجود خواهد داشت.
کارکرد صحیح قالب تنها در صورتی که میان اجزای ثابت و متحرک آن هماهنگی و انطباق وجود داشته باشد امکان پذیر است .
پارامترهای تاثیرگذار در این انطباق عبارتند از:
- دقت ساخت قطعات و اجزای قالب
قطعات اصلی قالب (سنبه، ماتریس و ورق گیر)باید با دقت مناسبی ماشینکاری و ساخته شوند ؛ البته نباید لبه ها و سطوح آنها ، بعنوان مبنای موقعیت دهی سایر قطعات استفاده شود. (به عبارت دیگر ، تلرانس ابعاد یک بخش نباید تاثیری در موقعیت قرارگیری سایر قطعات داشته باشد)
- دقت مونتاژ قطعات در بخش های ثابت و متحرک قالب
با نصب بخش ها در جای اشتباه احتمال شکستن اجزای قالب، کشیدگی یا پارگی ورق، آسیب دیدگی سطح قطعه کار ، ماشین ، اپراتور و … افزایش میابد.
*دقت در این بخش از پروسه نسب قالب بر روی کفشک بسیار مهم است زیرا کیفیت محصول نهایی را تایین می کند و در صورت بی دقتی موجب خرابی دستگاه یا قالب می گردد.
- تختی و صافی سطح نشیمنگاه قطعات
اگر سطح کارگیری که قطعات قالب بر روی آن نصب می شود مسطح نباشد ، از دقت محصول نهایی کاسته میشود، و در موارد شدیدتر احتمال برخورد قسمت های مختلف قالب (سمبه ، ماتریس) و شکسته شدن قالب و آسیب به دستگاه نیز وجود خواهد داشت.
*دقت در عملیات فرزکاری و سنگ مغناطیسی که بر سطحه کفه های کفشک می خورد احتمال این خطا را از بین می برد.
- موقعیت قرارگیری بخش های فوقانی و زیرین قالب در محورهای X و Y
اگر سطح کارگیر رویه و زیره کفشک بر هم منطبق نباشند احتمال پایین آمدن کیفیت برش یا کشش بوجود می آید و کیفیت محصول نهایی را تحت تاثیر می گذارد . همچنین در دراز مدت باعث استحلاک دستگاه پرس و قالب می شود .
*میل های راهنما نقش به سزایی در برطرف کردن این ایراد دارند
لذا کفشک ها تنها قطعه ای برای نگهداری اجزای قالب نیستند، بلکه اهمیت اصلی آنها افزایش دقت و جلوگیری از آسیب های وارده به قالب و دستگاه می باشد .
جنس کفشک چیست؟
کفشکهای چدنی و فولادی هر دو در قالبهای پرس استفاده میشوند، اما تفاوتهای مهمی دارند:
مقاومت در برابر فشار:
- کفشک چدنی: مقاومت بیشتری در برابر فشار پرس دارد و برای تولید قطعات سنگینتر مناسب است .
- کفشک فولادی: در اثر عدم توازی پرس ممکن است دفرمه شود، اما نوع چدنی آن میشکند .
هزینه:
- کفشک چدنی: معمولاً گرانتر است .
- کفشک فولادی: مقرون به صرفهتر است .
کاربرد:
- کفشک چدنی: برای تولید قطعات سنگینتر و با فشار بالا استفاده میشود .
- کفشک فولادی: برای تولید قطعات با ضخامت کمتر و کاربردهای عمومی مناسب است .
رفتار در برابر فشار:
- کفشک چدنی: در صورت فشار زیاد میشکند .
- کفشک فولادی: در صورت فشار زیاد دفرمه میشود .
برای مشاهده مشخصات فنی انواع کفشک پرس یا خریداری اینجا کلیک کنید